Boost je metabolisme!

Wat is metabolisme?

Het woord ‘metabolisme’ is geleend uit het Grieks, en betekent omzetting. Metabolisme – ofwel stofwisseling – is het geheel van biochemische processen dat plaatsvindt in de cellen van een organisme. En da’s dus niet hetzelfde als spijsvertering. De spijsvertering breekt voedsel af tot voedingsstoffen die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Het is een proces dat op gang komt zodra jij eten of drinken in je mond stopt, de voeding doorloopt een ‘parcours’ langs onder andere je maag en je darmen: het spijsverteringskanaal, en het proces eindigt zodra de ‘reststoffen’ van je maaltijd je lichaam weer verlaten in de vorm van ontlasting. Je metabolisme is daarentegen altijd aan het werk en in het hele lichaam. Je lichaam bouwt voortdurend stoffen en cellen op én is tegelijkertijd ook doorlopend bezig met het ‘omzetten’ of afbreken van stoffen.

Hoe werkt dat dan?

Je lichaam heeft energie nodig voor allerlei processen – simpelweg om je in leven te houden. Bijvoorbeeld om je hartslag en ademhaling op gang te houden, je organen te laten functioneren en je lichaamstemperatuur op peil te houden. Een groot deel van die energie haalt het lichaam uit voeding. Je lichaam breekt jouw broodje gezond of bord spaghetti af tot voedingsstoffen die het lichaam kan verwerken: vetten, eiwitten en koolhydraten. Die voedingsstoffen worden vervolgens – door je stofwisseling – omgezet tot bruikbare energie.

Om dit proces goed en efficiënt te laten verlopen, gebruikt het metabolisme hulpstoffen zoals enzymen, hormonen, vitamines en zuurstof. Dat zijn deels lichaamseigen stoffen en de rest krijg je binnen via je voeding en ademhaling.

Langzame of snelle stofwisseling

Ongeveer tweederde van je energie wordt gebruikt om alle basisprocessen in je lichaam op gang te houden. De hoeveelheid energie die je lichaam gebruikt om gewoon te ‘zijn’ – te rusten, met een lege maag en in een ruimte met een prettige temperatuur – wordt ook wel de ruststofwisseling genoemd. Een snelle stofwisseling zorgt ervoor dat je lichaam optimaal efficiënt met energie omgaat, ook in rust verbruik je dan meer energie.

De snelheid van de stofwisseling is niet voor iedereen gelijk. Een langzame(re) stofwisseling kan aangeboren zijn. Daarnaast zijn er nog een aantal factoren die invloed hebben op het metabolisme, maar waar je zelf geen invloed op hebt. Zoals je leeftijd – je metabolisme wordt steeds langzamer naarmate je ouder wordt – en je geslacht. Mannen hebben van nature een snellere stofwisseling dan vrouwen, vandaar dat hun dagelijkse aanbevolen hoeveelheid calorieën ook hoger ligt.

Speed up the process

Het is goed om te weten dat je stofwisseling ook gedurende de dag verschilt. Als je slaapt, wordt je stofwisseling langzamer. Tijdens flinke inspanning, bijvoorbeeld tijdens een workout, schoonmaken of klussen, neemt de stofwisseling in snelheid toe. Je kunt dus zeker invloed uitoefenen op de snelheid van je metabolisme! Als je graag wat kilootjes kwijt wilt, is het waardevol je stofwisseling een boost te geven.

• Drink genoeg water, verspreid over de dag. Zo blijven organen als je lever en nieren goed functioneren.
• Eet voldoende, liefst meerdere kleine maaltijden per dag. Je lichaam moet dan blijven werken; zo voorkom je dat de stofwisseling op een laag pitje gaat staan
• Kies voor eiwitten. Je lichaam heeft twee keer zoveel energie nodig voor het verteren van proteïnen dan voor het verteren van vetten of koolhydraten.
• Blijf actief en vergroot je spiermassa. Hierdoor stijgt je ruststofwisseling en val je gemakkelijker af. Spierweefsel verbruikt (ook in rust) meer energie dan vetweefsel.
• Slaap! Van één nachtje slecht slapen, kan je metabolisme de volgende ochtend al verlagen, waardoor je dus minder energie hebt. Slaap liefst in een koele kamer, daar wordt je stofwisseling juist hoger van!
• Leg jezelf géén streng dieet op, dat werkt averechts. Geef je je lichaam minder calorieën, dan wordt de stofwisseling zoveel mogelijk beperkt. Het kan dat zelfs je ruststofwisseling op den duur daalt. Die neemt weer toe als je stopt met je dieet, wat het welbekende jojo-effect tot gevolg heeft.

Meer tips over hoe je je sportieve inspanningen het beste combineert met gezonde voeding? Neem contact op met PTI! Wij helpen je graag.