Wat is het General Adaption Syndrome (GAS)?

Stress is onvermijdelijk in de tegenwoordige maatschappij, dat is zeker. Dat wil echter niet zeggen dat het lichaam niet over de nodige wapens beschikt om de gevolgen van stress (langdurig of kortdurend) te minimaliseren. Het General Adaptation Syndrome is daar één van.

Hiervoor is het in de eerste plaats van belang om te bepalen dat er zoiets bestaat als negatieve stress en positieve stress:

• Positieve stress is de stress die we ervaren tijdens het aangaan van een uitdaging, een nieuwe baan, optreden op het podium, sporten,..
• Negatieve stress heeft betrekking op onaangename veranderingen in je omgeving, die traumatiserend kunnen zijn

Al in 1936 had Hans Seyle, die ook wel de vader van de stresstheorie genoemd wordt, het al over het zogenaamde ‘General Adapation Syndrome’. Deze theorie hield in feite in dat het lichaam over een vaste set reacties en procedures beschikt om om te gaan met stress. Hans stelde hierbij dat het lichaam op een specifieke manier op stress reageert, volgens een vast patroon met duidelijk te onderscheiden fases:

• De Alarmfase
• De Weerstandsfase
• De Uitputtingsfase

Als het lichaam al deze fases heeft doorlopen, is er enige tijd voor nodig om weer tot een rustige, gebalanceerde toestand te komen. Blijft de stress duren of zich herhalen? Dan is er te weinig tijd om te herstellen en dat kan op de lange termijn heel wat negatieve gevolgen met zich meebrengen voor de lichamelijke én mentale gezondheid!

Welke fasen kent het General Adaption Syndrome?

Zoals reeds gezegd kent het GAS 3 fases, die we hieronder verduidelijken:

1. De Alarmfase

Als er zich in je onmiddellijke nabijheid een verandering voordoet, dan kan het gebeuren dat je lichaam in stress reageert. Hierdoor stijgt je alertheid en moet je lichaam kiezen tussen drie mogelijke reacties:

• Vluchten
• Vechten
• Bevriezen

Een andere, welbekende term voor deze set aan reacties is ook wel de fight-flight-freeze response. Tijdens de alarmfase produceert je lichaam meer adrenaline, waardoor je meer energie krijgt. Ook gaat je hart sneller slaan om zuurstof naar je spieren te krijgen, zodat je kunt vechten of vluchten.

De productie van cortisol, een stresshormoon, stijgt eveneens, waardoor je immuunsysteem tijdelijk onderdrukt wordt en je dus zelfs met hevige pijn toch nog kunt bewegen.

2. De Weerstandsfase

Tijdens de tweede fase probeert het lichaam zich aan te passen aan het verhoogde stressniveau en blijft de productie van stresshormonen dus ook toenemen. Typisch voor deze fase is dat de persoon in kwestie het gevoel heeft dat hij de situatie aan kan, maar het lichaam laat in feite iets anders zien. Als de stressor aanwezig blijft, dreigt de persoon in kwestie naar de uitputtingsfase over te gaan.

Typische symptomen voor deze tweede fase zijn:

• Prikkelbaarheid
• Irritatie
• Concentratiestoornissen
• Onverwachte stemmingswijzigingen

3. De Uitputtingsfase

De laatste fase van GAS houdt eigenlijk in dat het lichaam steeds meer moeite heeft om om te gaan met de stress. De productie van cortisol zal dalen. Symptomen voor deze fase zijn:

• Snel ziek en moe worden
• Lusteloosheid
• Angst
• Prikkelbaarheid

Als deze derde fase te lang duurt, dan bestaat het risico dat de persoon in kwestie ernstige, blijvende gezondheidsproblemen ervaart. Herstellen na deze fase is dan ook vaak een hele uitdaging en kan maanden duren!

Hoe train je met het General Adaption Syndrome?

Wat is het belang van deze General Adaptation Syndrome uitleg nu precies als het gaat om trainen? In de eerste plaats moeten we duidelijk maken dat trainen wel degelijk een vorm van stress is. Nu is het zo dat stress niet altijd negatief moet zijn voor de gezondheid, integendeel: een beperkte mate aan stress is zelfs goed, omdat het ons lichaam dwingt sterker te worden.

Trainen met GAS houdt in feite in dat je de intensiteit van je training (dus de mate waarin die training stress produceert in je lichaam), perfect gebalanceerd houdt met je eigen vermogen om van die stress te herstellen.

• Ligt de intensiteit te lang te hoog? Dan krijgt je lichaam niet de kans om zich aan te passen.
• Ligt de intensiteit te laag? Dan heeft je lichaam geen enkele reden om zich aan te passen en word je dus ook niet fitter of sterker.

Hoe beter een trainingsschema dus inspeelt op de mogelijkheid van de persoon in kwestie om stress aan te kunnen en zich aan die stress aan te passen, hoe doeltreffender dat trainingsschema is. En daarvoor is professionele begeleiding voor een personal coach onmisbaar!

Hulp nodig bij trainen voor spieropbouw?

Wil je professionele hulp bij het opbouwen van spiermassa, zodat je lichaam precies de stress krijgt te verduren die nodig is om beter, fitter en sterker te worden? Vertrouw dan op een personal trainer voor de juiste voeding voor spieropbouw en het beste trainingsschema voor jouw lichaam!